هجده دستور درباره تنظیم اسناد تجاری:

در این آیه کلمه «دَین» بکاربرده شده و نه قرض؛ زیرا قرض فقط در مبادله دوچیز که مانند یکدیگرند ،بکارمیرود ؛ مثل اینکه کسی چیزی را وام میگیرد  که مانند آن را برگرداند؛ ولی دَین ،هرگونه بدهکاری را  _ خواه از طریق قرض گرفتن باشد یا معاملات دیگر_ شامل میشود؛ مانند اجاره و صلح و خرید و فروش که یکی از دو طرف ،چیزی را به عهده بگیرد. از این آیه که طولانی ترین آیه قران است ،هجده دستور درمورد مقررات داد و ستد مالی استفاده میگردد.که به ترتیب ذکر میشوند:
1- هرگاه شخصی به دیگری قرضی داد یا معامله ای گردید و یکی از طرفین بدهکار شد، برای اینکه هیچگونه اشتباه و ادعایی بعدا" پیدا نشود، باید قرارداد با تمام خصوصیات نوشته شود.
2- برای اینکه جلب اطمینان شود و قرارداد از مداخلات احتمالی طرفین سالم بماند،نویسنده باید شخص سومی باشد.
3- کاتب باید در نوشتن قرارداد حق را در نظر بگیرد و عین واقع را بنویسد.
4- تنظیم کننده سند که از احکام و شرایط معامله اطلاع دارد به پاس این موهبتی که خدا به او داده نباید از نوشتن قرارداد شانه خالی کند بلکه باید طرفین معامله را در این امر اجتماعی کمک کند.
5- یکی از طرفین معامله ،قرارداد را املا کند ، یعنی بگوید تا کاتب بنویسد اما کدامیک از طرفین؟ آیه میگوید بدهکار؛ یعنی آنکس که حق برگردن اوست.
6- بدهکار بهنگام املا باید خدا را در نظر بگیرد و چیزی را فروگذار نکند و همه را بگوید تا کاتب بنویسد.
7- اگر بدهکار ،سفیه( کسی که نمیتواند امور مالی خود را سرو سامان بخشد و ضررو نفع خوش را تشخیص دهد) ،ضعیف(کوتاه فکر و کم عقل و مجنون) و گنگ و لال بود،سرپرست او باید بجای او قرار داد را املا کند و تنظیم کننده سند بنویسد.
8- ولی و سرپرست باید در املا و اعتراف بدهی ،عدالت و منافع کسی را که سرپرست اوست ،در نظر بگیرد و از انحراف از حق دوری جوید.
9- علاوه برنوشتن ،طرفین باید در قرار داد خود دو شاهد بگیرند.
10 و 11- این دو شاهد باید بالغ و مسلمان باشند.
12- یک مرد و دو زن نیز میتوانند شاهد قرار گیرند.
13- شهود باید مورد اطمینان باشند.
14- در صورتیکه شهود دو مرد باشند ،هرکدام میتوانند مستقلا" شهادت بدهند؛ اما در صورتیکه یک مرد و دو زن باشند،باید به اتفاق یکدیگر شهادت بدهند تا اگر یکی از آن دو زن بدلیل مسائل عاطفی تحت تاثیرقرار گرفت و ادای شهادت اشتباهی کرد ،دیگری یاداوری کند.
15- بدهی کم باشد یا زیاد باید آنرا نوشت.
16- در صورتیکه معامله کاملا نقدی باشد ،نوشتن قرارداد الزامی نیست.
17_ در معامله نقدی گرچه تنظیم سند و نوشتن لازم نیست ،باید شاهدگرفت.
18- هیچگاه نباید نویسندۀ سند و همچنین شهود بخاطر رعایت حق و عدالت مورد آزار و اذیت قرار گیرند.

برگرفته از قرآن حکیم به قلم آیت الله مکارم شیرازی